Odroczenie obowiązku szkolnego

Dziecko sześcioletnie realizuje roczne obowiązkowe przygotowanie przedszkolne. W kwietniu roku szkolnego, w którym ten obowiązek je realizowany, rodzic otrzymuje ostateczną diagnozę, która potwierdza gotowość dziecka do podjęcia edukacji szkolnej lub stwierdza, że zasadnie byłoby dziecko odroczyć. Oczywiście, częstą tę informacje nauczyciele przekazują już wcześniej, obserwując trudności dziecka w niektórych obszarach, które mogłyby negatywnie wpłynąć na szkolny sukces dziecka.

Realizacja obowiązku szkolnego

Edukacja w Polsce jest obowiązkowa dla dzieci i młodzieży do ukończenia osiemnastego roku życia. Dawniej obowiązek ten regulowała ustawa o systemie oświaty, dziś podstawę prawną zawiera ustawa Prawo oświatowe. Zgodnie z treścią rozdziału 2, art. 35. 2. ” Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, oraz trwa do ukończenia szkoły podstawowej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18. roku życia”. Obowiązek szkolny realizowany jest poprzez uczęszczanie do szkoły publicznej lub niepublicznej.

Odroczenie obowiązku szkolnego – kwestia formalna

Co z tego wynika? Odroczenie obowiązku szkolnego także jest kwestią formalną, a nie jedynie preferencją rodzica, dziecka czy nauczyciela. Tym samym poszukując podstawy prawnej do takiego odroczenia, znajdujemy ją także w tej samej ustawie w sąsiadującym artykule Art. 36. 4. “Dyrektor publicznej szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, na wniosek rodziców, odracza rozpoczęcie spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego o jeden rok szkolny”. W przypadku kształcenia specjalnego lub innej formy kształcenia dziecka z niepełnosprawnością, obowiązek szkolny może zostać odroczony do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym w którym dziecko kończy 9 lat. Wczytując się w kolejne artykuły dowiemy się dwóch istotnych faktów. Zgodnie z pierwszym z nich:

  • do wniosku o odroczenie obowiązku szkolnego dziecka załączona musi być opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej;
  • ostateczny termin składania wniosku to 31 sierpnia w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat.

Jak to wygląda w praktyce?

Gdy rodzic dostrzega, że dziecko wymaga odroczenia obowiązku szkolnego lub zostaje poinformowany przez nauczyciela o takiej potrzebie przedszkole wydaje rodzicowi opinie na temat dziecka, zwykle tworzoną nie tylko przez wychowawcę, ale także przez wszystkich innych specjalistów pracujących z dzieckiem, np. psychologa, pedagoga, logopedy, fizjoterapeuty, itp. Rodzic umawia termin w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Tam dziecko podlega kolejnej diagnozie, na podstawie której poradnia wydaje opinię o potrzebie odroczenia obowiązku szkolnego. Wydanie opinii przez poradnie często związane jest także z wcześniejszą realizacją badań kontrolnych u laryngologa, okulisty, neurologa czy psychiatry, które mają wykluczyć m.in. niedosłuch, kłopoty ze wzrokiem, zaburzenia poznawcze na tle poznawczym i psychicznym.

Z otrzymaną opinią rodzic udaje się do szkoły rejonowej, gdzie rodzic składa wniosek skierowany do dyrektora tej placówki i to on wyda decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego.

Skoro kwestie prawne dotyczą głównie instytucji pozaprzedszkolnych (wydanie opinii przez poradnie, wydanie decyzji o odroczeniu przez przedstawiciela szkoły), czego rodzic i dziecko potrzebują od przedszkola? Przede wszystkim informacji. Nie tylko tej w postaci diagnozy gotowości szkolnej, ale także pomocy w realizacji formalności – wskazanie placówki, do której powinien zgłosić się rodzic, przypomnienie obowiązujących terminów, itp. Potrzeba informacji ze strony przedszkola obejmuje także poradę, w której poinformujemy rodzica o potrzebie odroczenia obowiązku szkolnego, wyjaśnimy jego przyczyny, wskażemy alternatywne ścieżki kształcenia (np. formę kształcenia specjalnego).

Odroczenie obowiązku szkolnego – kiedy warto poczekać na szkołę?

Odroczenie obowiązku szkolnego to szansa na podniesienie szkolnych kompetencji do czasu spełniania obowiązku szkolnego. Dlaczego to jest tak ważne? Pierwszy kontakt dziecka ze szkołą buduje jego wizję edukacji szkolnej i nastawienie, które pojawia się już na początku, towarzyszy dziecku przez wszystkie kolejne lata. Jeśli wyobrazimy sobie, że dziecko obowiązkowo spędzi w szkolne kolejne 11 lat, zrozumiemy, że to naprawdę ważne, by te pierwsze doświadczenia obfitowały w sukces.

Jeśli nauczyciel lub rodzic dostrzegają, że w jednym z obszarów rozwoju dziecko nie odniesie sukcesu, warto na etapie edukacji szkolnej odroczyć dziecko po to, by łagodnie, bez doświadczenia porażki, na drodze odroczenia miało ono szanse skompensować swoje trudności.

Jakie trudności świadczą o potrzebie odroczenia spełniania obowiązku szkolnego przez dziecko? Bardzo różnorodne! Generalnie – jeśli czujemy, że trudności przedszkolaka narażą go na porażkę, powinniśmy zastanowić się nad odroczeniem spełniania obowiązku. Przykładami takich trudności stanowi:

  • trudności poznawcze: opóźnione tempo uczenia się – dziecko wymaga bardzo wielu powtórzeń, pomimo treningu nie opanowuje nowych umiejętności, z trudem zapamiętuje nowe informacje; znacząco obniżona pamięć, koncentracja
  • sygnały trudności w zakresie nauki czytania – opóźniony rozwój słuchu fonematycznego, zaburzenia słuchu fonemowego, brak umiejętności zapamiętywania liter
  • trudności w zakresie rozumowania matematycznego – brak umiejętności przeliczania, szacowania, trudności w zapamiętywaniu cyfr, trudności w ustalaniu relacji w przestrzeni
  • trudności emocjonalno-społeczne: labilność emocjonalna, lęk adaptacyjny, lęk społeczny
  • trudności obszarze rozwoju fizycznego: brak koordynacji wzrokowo-ruchowej, poziom rozwoju małej motoryki uniemożliwiający podjęcie nauki pisania.

Nie jest to zamknięta lista przyczyn leżących u podstaw przesunięcia w czasie spełniania obowiązku szkolnego przez dziecko. Jednak są to najczęstsze powody takiej decyzji.

Odroczenie – szansa czy wyrok?

Szansa i tylko szansa. To, że niektóry dorośli po informacji o potrzebie odroczenia mają wrażenie, że obserwują porażkę dziecka, jest szkolnym błędem, który piętnował brak promocji do kolejnej klasy, nie zawsze elegancko ubierając to w słowa.

Zostając w przedszkolu dziecko pozostaje z panią, którą zna, często także z dziećmi, które zna, jeśli grupa nie była jednorodna wiekowo. Jest na takim etapie rozwoju, że z łatwością można mu wyjaśniać, że nie wszyscy idą do szkoły w tym samem czasie i to wyjaśnienie będzie wystarczające.

Odroczenie sprawia, że dziecko rok dłużej w atmosferze zabawy dojrzewa do szkoły. Jako starsze dziecko ma szanse bardzo dobrze poradzić sobie ze stawianymi przed nim zadaniami, odnosić sukces i budować pewność siebie, która pozwoli w przyszłości komfortowo rozpocząć współpracę ze szkołą.

Odroczenie nie jest rzadkością i wcale, ale to wcale nie jest dedykowane wyłączenie dzieciom z niepełnosprawnością. To szansa dla dzieci z grupy ryzyka niepowodzeń szkolnych, dla dzieci, które wykazują ryzyko dysleksji w przyszłości. Szansa na rozwinięcie inteligencji emocjonalnej i społecznej dla dzieci bardzo nieśmiałych oraz tych, którzy bardzo źle znoszą rozstanie z rodzicem.

Warto z tej szansy skorzystać, gdy jako rodzice lub nauczyciele, zauważamy taką potrzebę.

Realizacja obowiązku szkolnego

Edukacja w Polsce jest obowiązkowa dla dzieci i młodzieży do ukończenia osiemnastego roku życia. Dawniej obowiązek ten regulowała ustawa o systemie oświaty, dziś podstawę prawną zawiera ustawa Prawo oświatowe. Zgodnie z treścią rozdziału 2, art. 35. 2. ” Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, oraz trwa do ukończenia szkoły podstawowej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18. roku życia”. Obowiązek szkolny realizowany jest poprzez uczęszczanie do szkoły publicznej lub niepublicznej.

Odroczenie obowiązku szkolnego – kwestia formalna

Co z tego wynika? Odroczenie obowiązku szkolnego także jest kwestią formalną, a nie jedynie preferencją rodzica, dziecka czy nauczyciela. Tym samym poszukując podstawy prawnej do takiego odroczenia, znajdujemy ją także w tej samej ustawie w sąsiadującym artykule Art. 36. 4. “Dyrektor publicznej szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, na wniosek rodziców, odracza rozpoczęcie spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego o jeden rok szkolny”. W przypadku kształcenia specjalnego lub innej formy kształcenia dziecka z niepełnosprawnością, obowiązek szkolny może zostać odroczony do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym w którym dziecko kończy 9 lat. Wczytując się w kolejne artykuły dowiemy się dwóch istotnych faktów. Zgodnie z pierwszym z nich:

  • do wniosku o odroczenie obowiązku szkolnego dziecka załączona musi być opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej;
  • ostateczny termin składania wniosku to 31 sierpnia w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat.

Jak to wygląda w praktyce?

Gdy rodzic dostrzega, że dziecko wymaga odroczenia obowiązku szkolnego lub zostaje poinformowany przez nauczyciela o takiej potrzebie przedszkole wydaje rodzicowi opinie na temat dziecka, zwykle tworzoną nie tylko przez wychowawcę, ale także przez wszystkich innych specjalistów pracujących z dzieckiem, np. psychologa, pedagoga, logopedy, fizjoterapeuty, itp. Rodzic umawia termin w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Tam dziecko podlega kolejnej diagnozie, na podstawie której poradnia wydaje opinię o potrzebie odroczenia obowiązku szkolnego. Wydanie opinii przez poradnie często związane jest także z wcześniejszą realizacją badań kontrolnych u laryngologa, okulisty, neurologa czy psychiatry, które mają wykluczyć m.in. niedosłuch, kłopoty ze wzrokiem, zaburzenia poznawcze na tle poznawczym i psychicznym.

Z otrzymaną opinią rodzic udaje się do szkoły rejonowej, gdzie rodzic składa wniosek skierowany do dyrektora tej placówki i to on wyda decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego.

Skoro kwestie prawne dotyczą głównie instytucji pozaprzedszkolnych (wydanie opinii przez poradnie, wydanie decyzji o odroczeniu przez przedstawiciela szkoły), czego rodzic i dziecko potrzebują od przedszkola? Przede wszystkim informacji. Nie tylko tej w postaci diagnozy gotowości szkolnej, ale także pomocy w realizacji formalności – wskazanie placówki, do której powinien zgłosić się rodzic, przypomnienie obowiązujących terminów, itp. Potrzeba informacji ze strony przedszkola obejmuje także poradę, w której poinformujemy rodzica o potrzebie odroczenia obowiązku szkolnego, wyjaśnimy jego przyczyny, wskażemy alternatywne ścieżki kształcenia (np. formę kształcenia specjalnego).

Odroczenie obowiązku szkolnego – kiedy warto poczekać na szkołę?

Odroczenie obowiązku szkolnego to szansa na podniesienie szkolnych kompetencji do czasu spełniania obowiązku szkolnego. Dlaczego to jest tak ważne? Pierwszy kontakt dziecka ze szkołą buduje jego wizję edukacji szkolnej i nastawienie, które pojawia się już na początku, towarzyszy dziecku przez wszystkie kolejne lata. Jeśli wyobrazimy sobie, że dziecko obowiązkowo spędzi w szkolne kolejne 11 lat, zrozumiemy, że to naprawdę ważne, by te pierwsze doświadczenia obfitowały w sukces.

Jeśli nauczyciel lub rodzic dostrzegają, że w jednym z obszarów rozwoju dziecko nie odniesie sukcesu, warto na etapie edukacji szkolnej odroczyć dziecko po to, by łagodnie, bez doświadczenia porażki, na drodze odroczenia miało ono szanse skompensować swoje trudności.

Jakie trudności świadczą o potrzebie odroczenia spełniania obowiązku szkolnego przez dziecko? Bardzo różnorodne! Generalnie – jeśli czujemy, że trudności przedszkolaka narażą go na porażkę, powinniśmy zastanowić się nad odroczeniem spełniania obowiązku. Przykładami takich trudności stanowi:

  • trudności poznawcze: opóźnione tempo uczenia się – dziecko wymaga bardzo wielu powtórzeń, pomimo treningu nie opanowuje nowych umiejętności, z trudem zapamiętuje nowe informacje; znacząco obniżona pamięć, koncentracja
  • sygnały trudności w zakresie nauki czytania – opóźniony rozwój słuchu fonematycznego, zaburzenia słuchu fonemowego, brak umiejętności zapamiętywania liter
  • trudności w zakresie rozumowania matematycznego – brak umiejętności przeliczania, szacowania, trudności w zapamiętywaniu cyfr, trudności w ustalaniu relacji w przestrzeni
  • trudności emocjonalno-społeczne: labilność emocjonalna, lęk adaptacyjny, lęk społeczny
  • trudności obszarze rozwoju fizycznego: brak koordynacji wzrokowo-ruchowej, poziom rozwoju małej motoryki uniemożliwiający podjęcie nauki pisania.

Nie jest to zamknięta lista przyczyn leżących u podstaw przesunięcia w czasie spełniania obowiązku szkolnego przez dziecko. Jednak są to najczęstsze powody takiej decyzji.

Odroczenie – szansa czy wyrok?

Szansa i tylko szansa. To, że niektóry dorośli po informacji o potrzebie odroczenia mają wrażenie, że obserwują porażkę dziecka, jest szkolnym błędem, który piętnował brak promocji do kolejnej klasy, nie zawsze elegancko ubierając to w słowa.

Zostając w przedszkolu dziecko pozostaje z panią, którą zna, często także z dziećmi, które zna, jeśli grupa nie była jednorodna wiekowo. Jest na takim etapie rozwoju, że z łatwością można mu wyjaśniać, że nie wszyscy idą do szkoły w tym samem czasie i to wyjaśnienie będzie wystarczające.

Odroczenie sprawia, że dziecko rok dłużej w atmosferze zabawy dojrzewa do szkoły. Jako starsze dziecko ma szanse bardzo dobrze poradzić sobie ze stawianymi przed nim zadaniami, odnosić sukces i budować pewność siebie, która pozwoli w przyszłości komfortowo rozpocząć współpracę ze szkołą.

Odroczenie nie jest rzadkością i wcale, ale to wcale nie jest dedykowane wyłączenie dzieciom z niepełnosprawnością. To szansa dla dzieci z grupy ryzyka niepowodzeń szkolnych, dla dzieci, które wykazują ryzyko dysleksji w przyszłości. Szansa na rozwinięcie inteligencji emocjonalnej i społecznej dla dzieci bardzo nieśmiałych oraz tych, którzy bardzo źle znoszą rozstanie z rodzicem.

Warto z tej szansy skorzystać, gdy jako rodzice lub nauczyciele, zauważamy taką potrzebę.